Kıyısal Sularda Su Kalitesi Parametrelerinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi, konulu TÜBİTAK projemiz 01 Aralık 2015 tarihi itibariyle yürürlüktedir.

Proje Özeti

Bu proje kapsamında kapalı kıyısal sularda yapılacak araştırma ile kıyısal su kütlesinin kalite parametrelerinin izlenmesi, izleme verilerinin değerlendirmesi, su kütlesinin kalite sınıflandırılması ve trofik seviyesinin belirlenmesi çalışmaları yürütülecektir.  Kıyısal su kalitesindeki mevcut durum saptamasının yanısıra değişime sebep olan nedenlerin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Bunun için kirletici türlerinin ve kaynaklarının belirlenerek, su kalitesi yönetim sisteminin temel dayanağı olacak, coğrafi bilgi sistem (CBS) temelli bir online su kalitesi izleme ve değerlendirme veri tabanı oluşturulması ve denizel alanın mevcut durum su kalitesi raporunun hazırlanması hedeflenmiştir. Bu projenin yürütüleceği çalışma alanı olarak Fethiye İç Körfezi seçilmiştir.

Proje süresince; denizel alanda su alışverişinin anlaşılabilmesi için, akıntılar ve çevrinti düzenleri izlenecektir. Denizel akıntı hızları ve akıntı yönleri, yüzeyde ve değişik derinlik katmanlarında, yüzek (Davis yüzekleri)  takipleri ile alansal olarak izlenecek ve ölçümlere ait alansal akıntı düzeni haritaları hazırlanacaktır. Ölçümlemeler ardışık 12 ay boyunca iki ayda bir en az 1 gün boyunca yapılacaktır. Seçilecek en az 2 noktada, ultrasonik alkıntı ölçer (Euler Metodu) ile derinlik boyunca akıntı ölçümleri yapılacak, akıntı gülleri hazırlanacaktır. Ölçümlemeler süresince, en yakın Meteoroloji İstasyonundan temin edilecek saatlik rüzgâr verileri ve ECMWF (European Centre for Medium Range Weather Forecast)’in ürettiği deniz üzeri analiz rüzgâr alanları ve dalga tahminleri kullanılarak aylık rüzgâr ve dalga gülleri hazırlanacaktır.

Fethiye İç Körfezi’nde denizel alanda belirlenecek 14 noktada, ardışık 12 ay boyunca, farklı derinliklerden su numuneleri alınarak fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik ölçümlerin yapılabilmesi için saha ve laboratuvar çalışmaları yürütülecektir. Proje süresince, ölçümler ayda en az bir kez olmak üzere, ardışık en az 12 ay boyunca, belirlenen izleme noktalarında su yüzeyinde ve su derinliğine bağlı olarak yüzeyden aşağıdaki farklı derinliklerde (5, 10, 15 ya da 20 m) gerçekleştirilecektir. Çalışılan denizel alanda, sahada ölçülecek fiziksel parametreler; su sıcaklığı, su tuzluluğu, iletkenlik, çözünmüş oksijen, bulanıklık, pH ve Sekki disk derinliğidir. Proje süresince laboratuvarda yapılacak biyo-kimyasal ölçümler ise nitrat azotu, nitrit azotu, toplam amonyak azotu, toplam fosfor, toplam askıda katı madde, klorofil a, Kimyasal Oksijen İhtiyacı(KOİ), Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ), toplam koliform, fekal koliform, escherichia coli, pseudomonas aeruginosa ve plankton (fitoplankton ve zooplankton) örneklemesidir.

Proje süresince izlenen tüm parametrelerin zamansal ve alansal değişimlerine, HYROTAM-3D modeli kullanılarak, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) destekli bulut bilişim teknolojisiyle WEB tabanlı olarak hazırlanacak bir su kalitesi yönetimi veri tabanı üzerinden erişim sağlanacaktır. Fethiye İç Körfezi kıyısal sularının, Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (30 Kasım 2012) EK-7 (Yüzeysel su kütlelerinin trofik seviyeleri) doğrultusunda trofik seviyesi belirlenecek ve Ek-2 ve Ek-5 gerekleri doğrultusunda su kalitesi durum sınıflandırması yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: kıyısal su, su kalitesi yönetimi, CBS destekli veritabanı, trofik seviye